25 lat działalności Ludowego Towarzystwa Naukowo-Kulturalnego

Na przełomie lat 1991-1992 grupa inteligencji ludowej postanowiła powołać do życia Ludowe Towarzystwo Naukowo-Kulturalne. Inicjatorem powołania był prof. Józef Ryszard Szaflik, pracownik naukowy Uniwersytetu Warszawskiego (po wojnie wiceprezes Zarządu Powiatowego ZMW RP „Wici” w Częstochowie, członek ZW ZMW w Kielcach).

7 stycznia 1992 roku odbyło się w Zakładzie Historii Ruchu Ludowego w Warszawie zebranie założycielskie na którym powołano do życia Towarzystwo. Uczestniczyło w nim 33 osób w tym prof. Mieczysław Adamczyk i prof. Stefan Pastuszka – wówczas pracownicy naukowi Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Kielcach.
Towarzystwo przyjęło jako jedne z głównych celów między innymi:
– organizowanie środowisk naukowych, twórczych, inteligenckich w kraju i za granicą w celu poznawania współczesnych i przyszłych uwarunkowań rozwoju społeczno-gospodarczego oraz krzewienia kultury i postępu obejmującego aspiracje i potrzeby całego narodu, a w szczególności jego warstw ludowych;
– tworzenie intelektualnego zaplecza dla ruchów społecznych i organizacji politycznych, stawiających sobie za cel organizowanie życia państwowego opierając się na ideałach sprawiedliwości społecznej;
– prowadzenie badań szeroko rozumianych problemów wsi i rolnictwa, historii i kultury wsi, czynników rozwoju razem z otoczeniem społecznym i przyrodniczym (ekorozwoju) oraz uczestnictwa w nim regionów i społeczności lokalnych.
Określono wówczas, że członkiem Towarzystwa może być każdy, kto pragnie działać na rzecz realizacji założonych celów i zadań, kto legitymuje się dorobkiem naukowym, artystycznym, kulturotwórczym, bądź wykazuje szczególne zainteresowanie wspomnianymi dziedzinami życia społecznego.
Postanowiono, że przynależność do Towarzystwa nie jest związana z jakąkolwiek opcją światopoglądową czy przynależnością partyjną.
8 kwietnia 1992 roku Sąd Wojewódzki w Warszawie przyjął statut i dokonał rejestracji Towarzystwa. I Walne Zgromadzenie odbyło się 25 czerwca 1992 roku. Prezesem został prof. Józef Ryszard Szaflik, a jednym z wiceprezesów prof. Mieczysław Adamczyk.
26 października 1992 roku utworzony został Oddział w Kielcach jako jeden z pierwszych w kraju.
Zebranie założycielskie odbyło się w siedzibie Zarządu Wojewódzkiego PSL przy ulicy Głowackiego 2. Uczestniczyli w nim także członkowie władz Zarządu Głównego Towarzystwa. Wybrano władze Oddziału Towarzystwa w następującym składzie: prezes – prof. Stefan Pastuszka, pracownik naukowy Wyższej Szkoły Pedagogicznej, wiceprezesi – mgr Stanisław Durlej, członek Prezydium ZW PSL i prezes Zarządu Miejskiego PSL w Kielcach i mgr Kazimiera Straszak, dyrektor Liceum Ogólnokształcącego w Jędrzejowie, sekretarz – mgr Andrzej Lato, pracownik Biura Poselskiego PSL, skarbnik – mgr Jan Chmielewski, wicedyrektor Technikum Rolniczego w Podzamczu Chęcińskim. Członkami Prezydium zostali: Longin Kaczanowski, redaktor „Gazety Kieleckiej”, dr Wanda Pomianowska zam. Radkowice gm. Pawłow i mgr Józef Góźdź, dyrektor Zespołu Szkół Medycznych w Starachowicach.
Wybrano także Komisję Rewizyjną i Sąd Koleżeński.
Od tego czasu zmieniały się składy władz Towarzystwa, przybywali nowi członkowie ale także wiele osób odeszło już na zawsze. Pozostaną oni w naszej pamięci.
W październiku, w 25. rocznicę utworzenia kieleckiego Oddziału LTNK, odbędzie się uroczyste spotkanie członków Towarzystwa. Będzie okazja do wspomnień oraz podsumowanie naszej działalności.
O niektórych formach pracy Towarzystwa w mijającym 25-leciu napiszemy w kolejnym numerze naszego pisma.

Stanisław Durlej